Το μέλλον της ψυχοθεραπείας και της ψυχικής υγείας γενικότερα βρίσκεται στις νέες τεχνολογίες. Με τη χρήση του διαδικτύου μπορούν να ξεπεραστούν πολλοί από τους περιορισμούς της συμβατικής ψυχοθεραπείας, ενώ οι δυνατότητες είναι πρακτικά απεριόριστες.
Με το όνομα e-ψυχοθεραπεία (e-therapy, online therapy) εννοούμε κάθε αλληλεπίδραση μεταξύ ψυχοθεραπευτή και ψυχοθεραπευόμενου μέσω ηλεκτρονικών μέσων. Προπομπός της υπήρξε η ψυχοθεραπεία μέσω τηλεφώνου, που χρησιμοποιούταν αρκετά τις περασμένες δεκαετίες. Σήμερα, η e-ψυχοθεραπεία μπορεί να γίνει μέσω προγραμμάτων τηλεδιάσκεψης, που προσφέρουν την ζωντανή εμπειρία της εικόνας πέρα από τον ήχο. Επίσης, μπορεί να γίνει μέσω γραπτών μηνυμάτων (e-mail ή chat).
Όσοι έχουν δοκιμάσει την εμπειρία της κλασικής ψυχοθεραπείας σε γραφείο, αναγνωρίζουν πως υπάρχουν αρκετές δυσκολίες και περιορισμοί. Αρχικά, θα πρέπει να βρεθεί ένας τοπικός θεραπευτής, κάτι που περιορίζει σημαντικά τις διαθέσιμες επιλογές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που κάποιος ή κάποια μένει στην επαρχία ή στο εξωτερικό, όπου οι διαθέσιμοι θεραπευτές μπορεί να είναι ελάχιστοι ή να μην μιλούν Ελληνικά. Επίσης, θα πρέπει ο θεραπευόμενος να μεταβαίνει κάθε εβδομάδα ή και συχνότερα στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή, που ίσως να είναι χρονοβόρο και κουραστικό (απόσταση, πάρκινγκ, κλπ). Το κόστος επίσης μπορεί να είναι απαγορευτικό, ενδεικτικά αναφέρω ότι η αμοιβή ανά συνεδρία στην Ελλάδα ξεκινά συνήθως από τα 50 ευρώ, ενώ φτάνει τα 80 ή και τα 100 ευρώ σε ορισμένες περιπτώσεις. Σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Ιταλία, η Γερμανία και το Βέλγιο, οι τιμές είναι προφανώς πολύ μεγαλύτερες.
Η e-ψυχοθεραπεία ξεπερνά όλα τα παραπάνω εμπόδια. Σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν βρίσκεστε, έχετε τη δυνατότητα να επιλέξετε την ψυχοθεραπεία της αρεσκείας σας, μέσα από μια μεγάλη ποικιλία διαθέσιμων μεθόδων. Οι περισσότερες μέθοδοι ψυχοθεραπείας έχουν δοκιμαστεί μέσω διαδικτύου και λειτουργούν εξίσου καλά, όπως αν γινόταν σε γραφείο. Επίσης, δεν χρειάζεται να μετακινηθείτε καθόλου, καθώς οι συνεδρίες πραγματοποιούνται από την άνεση του χώρου σας. Το κόστος είναι συνήθως σημαντικά χαμηλότερο, καθώς η διαδικασία είναι επίσης βολική για τον ψυχοθεραπευτή, που μπορεί να οργανώσει καλύτερα το πρόγραμμά του και να κάνει συνεδρίες ακόμα κι όταν βρίσκεται εκτός γραφείου.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι περισσότερες μέθοδοι ψυχοθεραπείας είναι εξίσου αποτελεσματικές όταν γίνονται μέσω διαδικτύου, σε σχέση με το αν γινόταν σε γραφείο. Υπάρχουν πολλές δημοσιευμένες μελέτες σε διεθνή περιοδικά, που κατοχυρώνουν την αποτελεσματικότητα της e-ψυχοθεραπείας. Ενδεικτικά, παραθέτω ορισμένες από αυτές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20183695
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25742186
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28585868
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26999504
https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-244X-10-54
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15228830802094429#.VI8vaCvF_hs
Σε αντίθεση με τις περισσότερες ιατρικές, αλλά και παραϊατρικές πράξεις (π.χ. φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, μασάζ), που απαιτούν σωματική επαφή, η ψυχοθεραπεία έχει ως βασικό εργαλείο την ομιλία. Δεν είναι τυχαίο που το αρχικό όνομα της ψυχανάλυσης ήταν “talking cure”, δηλαδή «θεραπεία δια του λόγου». Ήδη έχει εφαρμοστεί με ικανοποιητικά αποτελέσματα η ψυχοθεραπεία μέσω τηλεφώνου, στο εξωτερικό κυρίως. Η e-ψυχοθεραπεία προσφέρει σαφώς μια πληρέστερη εμπειρία, καθώς μέσω της εικόνας ο ψυχοθεραπευτής και ο ψυχοθεραπευόμενος ανταλλάσσουν μη λεκτικά μηνύματα, ενώ υπάρχει η αίσθηση της άμεσης, ανθρώπινης επαφής. Είναι ό,τι πιο κοντά στη «δια ζώσης» επαφή μπορεί να επιτευχθεί με τα σημερινά μέσα της τεχνολογίας.
Αν έχετε ακόμα αμφιβολίες για την e-ψυχοθεραπεία, αυτό που μένει να κάνετε είναι να τη δοκιμάσετε!